หน้าหนังสือทั้งหมด

การพิจารณาธรรมคุณในพระพุทธศาสนา
154
การพิจารณาธรรมคุณในพระพุทธศาสนา
พิจารณาดูให้ดีจะเห็นว่า ธรรมเหล่านี้ ผู้ใดประพฤติได้จะให้ผลดีไม่เฉพาะแต่ทางธรรม แม้ในทางโลกก็ อำนวยผลดีให้แก่ผู้ปฏิบัติเหมือนกัน 2) อธิบายธรรมคุณบทว่า สนฺทิฏฐิโก สนฺทิฏฐิโก แปลว่า ผู้ได้บรรลุจะพึงเห็น
เนื้อหานี้กล่าวถึงธรรมคุณในพระพุทธศาสนาที่สำคัญ รวมถึงความหมายและความสำคัญของแต่ละธรรมคุณ เช่น สนฺทิฏฐิโก ที่หมายถึงการที่ผู้ปฏิบัติสามารถเห็นได้เองว่าเป็นเรื่องจริง หรือ อกาลิโก ที่แสดงถึงผลของการปฏิ
สัมมาสมาธิและการเข้าถึงฌาน
32
สัมมาสมาธิและการเข้าถึงฌาน
ผุดขึ้น เพราะวิตกวิจารสงบไป ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร มีปีติและสุขอันเกิดแต่สมาธิอยู่ เธอมีอุเบกขา มีสติ มีสัมปชัญญะ เสวยสุขด้วยนามกาย เพราะปีติสิ้นไป เข้าถึงตติยฌาน ที่พระอริยะทั้งหลายสรรเสริญว่า ผู้ได้ฌา
บทความนี้สำรวจลักษณะของสัมมาสมาธิว่าเป็นการที่จิตไม่ฟุ้งซ่านและมีความตั้งมั่น ซึ่งสามารถขจัดมิจฉาสมาธิและกิเลสต่างๆ ได้ การปฏิบัติสัมมาสมาธิทำให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงสภาวะที่ไม่มีทั้งสุขและทุกข์ และนำไปสู
การสร้างบารมีตามภูมิที่ปรารถนา
215
การสร้างบารมีตามภูมิที่ปรารถนา
จากตารางดังกล่าวจะเห็นความแตกต่างของเวลาในการสร้างบารมีลดหลั่นลงมาตามภูมิที่ปรารถนา หากปรารถนาภูมิใหญ่คือเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ต้องใช้เวลาสร้างบารมีนานมาก ส่วนภูมิที่ต่ำลงมา เวลาที่ต้องสร้างบารมีก็
บทความนี้สำรวจการสร้างบารมีที่แตกต่างกันตามภูมิที่ปรารถนา ตั้งแต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจนถึงพระสาวก โดยเน้นความสำคัญของการสร้างบารมีและพุทธพยากรณ์ที่ได้รับจากพระพุทธเจ้า นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงการบูชาพ
ความหมายของพระสงฆ์ในพระพุทธศาสนา
191
ความหมายของพระสงฆ์ในพระพุทธศาสนา
ดังนั้นพระสงฆ์ในความหมายของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คือ อริยบุคคล 4 คู่คือ 8 บุคคล อันหมายถึง พระอริยสงฆ์ ไม่ได้หมายถึง พระสงฆ์ปุถุชนทั่ว ๆ ไป ดังในอรรถกถาที่ว่า “คำว่า บุคคล 8 คือผู้ตั้งอยู่ใน มรรค 4 ชื่อ
บทความนี้กล่าวถึงความหมายของพระสงฆ์ในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะคำว่า "พระอริยสงฆ์" ซึ่งหมายถึงบุคคลผู้มีบรรลุธรรมในระดับสูง ได้แก่ พระสารีบุตร พระมหาโมคคัลลาน เป็นต้น นอกจากนี้ยังกล่าวถึงพระสมมติสงฆ์ซึ่งเป
บารมีและความหมายของสัจจะในพระพุทธศาสนา
127
บารมีและความหมายของสัจจะในพระพุทธศาสนา
ไม่แช่มชื่นอันเป็นลักษณะของบาปอกุศลที่เกิดขึ้นในใจ ความอดทนชนิดนี้จึงไม่จัดเป็นขันติบารมี สัจจบารมี คำว่า “สัจจะ” มาจาก บทว่า “สัจจ์” คือ “จริง, เป็นเนื้อความอันจริง, แท้, ไม่ผิด ไม่คลาดเคลื่อน” สัจจะ
บทความนี้สำรวจความหมายของบารมีในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะสัจจะซึ่งหมายถึงความมีจริงในการพูดและการกระทำ รวมไปถึงอธิษฐานที่คือความตั้งมั่นในความดี และเมตตาที่เป็นความรักที่มีต่อผู้อื่น โดยการปฏิบัติตามหลักพ
ความเข้าใจเกี่ยวกับจริตอัธยาศัยและพุทธคุณ
115
ความเข้าใจเกี่ยวกับจริตอัธยาศัยและพุทธคุณ
คือกิเลสน้อย สัตว์มีธุลีคือกิเลสมาก สัตว์มีอินทรีย์กล้า สัตว์มีอินทรีย์อ่อน....” จริตอัธยาศัยนี้เป็นสิ่งที่สัตว์โลกสั่งสมอยู่ในใจมาข้ามภพข้ามชาติ ดังนั้น โดยสรุปแล้ว สัตวโลกจึงหมายเอาการหยั่งรู้ใจของส
เนื้อหานี้กล่าวถึงจริตอัธยาศัยที่แตกต่างกันของสัตว์โลก ซึ่งถูกสั่งสมจากภพต่าง ๆ และต้องการการสอนธรรมที่ตรงตามจริตของทุกคน สิ่งที่เรียกว่าโอกาสโลก หมายถึงสถานที่อยู่ของสัตว์โลก รวมถึงจักรวาล พระสัมมาสั
การอธิบายพุทธคุณและความหมายของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
112
การอธิบายพุทธคุณและความหมายของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมุมสารถี สตฺถา เทวมนุสสานํ พุทโธ ภควา” ซึ่งเราท่องจนจำได้ขึ้นใจนั้นมี ความหมายว่าอย่างไรบ้าง 1) อธิบายพุทธคุณบทว่า อรห์ คำว่า อรห์ ก็คือ พระอรหันต์ หมายถึง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทร
บทความนี้อธิบายความหมายของบทพุทธคุณ "อรห์" ซึ่งแปลว่า "ไกลจากกิเลส" และ "ควร" โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นพระอรหันต์ที่ควรแก่การบูชาและยึดเป็นแบบอย่าง นอกจากนี้ยังอธิบายบทคำว่า "สมฺมาสมฺพุทฺโธ" ซึ่งห
การทำความเข้าใจจิตและขันธ์ 5
47
การทำความเข้าใจจิตและขันธ์ 5
จิต มีชื่อเรียกหลายอย่างอาจจะเรียกว่า ใจ ก็ได้ หรือ มีชื่ออื่น ๆ อีกดังนี้ ๆ “คำว่า ใจ ได้แก่ จิต มโน มานัส หทัย ปัณฑระ มนะ มนายตนะ มนินทรีย์ วิญญาณ วิญญาณ ขันธ์ มโนวิญญาณธาตุที่เกิดจากวิญญาณขันธ์นั้น
บทความนี้อธิบายถึงความหมายของจิตและขันธ์ 5 ในทัศนะของพระไตรปิฎก โดยแบ่งเนื้อหาเป็นสองกองคือ รูปขันธ์ ซึ่งหมายถึง ร่างกาย และนามขันธ์ ซึ่งหมายถึง จิตหรือใจที่ไม่เหมือนสมอง นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงองค
ธรรมชาติของชีวิตทางพระพุทธศาสนา
46
ธรรมชาติของชีวิตทางพระพุทธศาสนา
บทที่ 3 ธรรมชาติของชีวิตทางพระพุทธศาสนา 3.1 องค์ประกอบของชีวิต องค์ประกอบของชีวิตในที่นี้จะกล่าวถึง 4 ประเด็นคือ ขันธ์ 5, สัณฐานที่ตั้งและธรรมชาติของจิต, ขันธ์ส่วนละเอียด และขันธ์ตามทัศนะของพระมงคลเทพ
บทที่ 3 นี้นำเสนอเกี่ยวกับองค์ประกอบสำคัญของชีวิตในพระพุทธศาสนา โดยระบุว่ามนุษย์แต่ละคนมีองค์ประกอบที่เรียกว่า ขันธ์ 5 รวมถึงการแบ่งขันธ์เป็น 2 กอง คือ รูปขันธ์และนามขันธ์ ซึ่งนามขันธ์ประกอบด้วยจิตที่
การเปรียบเทียบศาสนาและการทำกรรม
32
การเปรียบเทียบศาสนาและการทำกรรม
ศาสนาพราหมณ์สอนว่า “พระพรหมเป็นเทพเจ้าสูงสุด ทรงเป็นผู้สร้างโลกและสรรพสิ่งตลอดทั้ง กำหนดโชคชะตาของคนและสัตว์ เพราะฉะนั้นวิถีชีวิตของแต่ละคนจึงเป็นไปตามพรหมลิขิต แต่คนก็อาจ เปลี่ยนวิถีชีวิตได้ หากทำให้
บทความนี้นำเสนอการเปรียบเทียบหลักการของศาสนาต่าง ๆ เช่น พราหมณ์ที่สอนว่าพระพรหมเป็นผู้สร้างและกำหนดโชคชะตา ในขณะที่ศาสนาคริสต์มีการสวดมนต์อ้อนวอนต่อพระเจ้า ศาสนาชินโตเชื่อในพิธีล้างบาปด้วยวัตถุศักดิ์ส
ความหมายของคำว่า ภิกฺขุ และ สมณะ ในพระพุทธศาสนา
192
ความหมายของคำว่า ภิกฺขุ และ สมณะ ในพระพุทธศาสนา
ภิกฺขุ มีรากศัพท์มาจากคำว่า “ภยะ + อิกขะ + รู ปัจจัย” ภยะ แปลว่า ภัยอันตราย หมายถึง ภัย ในสังสารวัฏ อิกขะ แปลว่า มองเห็น ดังนั้น ภิกฺขุ จึงแปลว่า เห็นภัยในสังสารวัฏ หรือ ผู้เห็นภัยใน สังสารวัฏนั่นเอง
ภิกฺขุ เป็นคำที่มีรากศัพท์จาก 'ภยะ + อิกขะ + รู' แปลว่า ผู้เห็นภัยในสังสารวัฏ ส่วนคำว่า พระภิกษุ แสดงถึงการยกย่องพระสงฆ์ที่เลอเลิศ ภิกษุณีก็คือฝ่ายหญิงที่บวช คำว่าบรรพชิตแปลว่า นักบวชในพระพุทธศาสนา ใน
ความดับทุกข์และธรรมกาย
85
ความดับทุกข์และธรรมกาย
ความดับทุกข์ และทางที่ดำเนินไปให้ถึงความสิ้นทุกข์ด้วยทรงอนุเคราะห์เหล่าสัตว์ 3) ในปัจเจกพุทธาปทาน บันทึกไว้ว่า พระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลายมีธรรมยิ่งใหญ่ มีธรรมกายมาก มีจิตเป็นอิสระ ข้ามห้วงแห่งทุกข์ทั้ง
บทความนี้กล่าวถึงการดับทุกข์ภายใต้แนวคิดของพระธรรมกาย ซึ่งการเข้าถึงความจริงของธรรมกายเป็นวิธีการเข้าถึงความสุขที่แท้จริง โดยมีตัวอย่างจากพระปัจเจกพุทธเจ้าและคำสอนของพระมงคลเทพมุนี นอกจากนี้ ยังชี้ให้
การดับตัณหาและนิพพานในพระพุทธศาสนา
159
การดับตัณหาและนิพพานในพระพุทธศาสนา
เรื่อยไป พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า “ภูเขาทองคำล้วน มีสีสุกปลั่ง ถึงสองเท่า ก็ยังไม่พอแก่บุคคล คนหนึ่ง” 1 ตัณหาจึงเปรียบเสมือนทะเลเพราะให้เต็มได้ยาก เรามักถูกสอนให้มองด้านดีว่า แก้วน้ำที่มีน้ำอยู่ค
บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการดับตัณหาผ่านคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยยกตัวอย่างการเปรียบเทียบตัณหากับทะเลที่ไม่มีวันเต็ม การเข้าถึงพระนิพพานนั้นถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ สอุปาทิเสสนิพพาน และ
ทุกข์และอุปาทาน
157
ทุกข์และอุปาทาน
…4 ข้อ 296 หน้า 236. * ปปัญจสูทนี อรรถกถามัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, อรรถกถาฉวิโสธนสูตร, มก., เล่ม 22 หน้า 227. สุมังคลวิลาสินี อรรถกถาทีฆนิกาย มหาวรรค มก., เล่ม 14 หน้า 356. โรงเรียนพระปริยัติธรรม วัดพระธรรมก…
บทความนี้กล่าวถึงทุกข์ทั้ง 12 ประการที่สรุปเป็นอุปาทานขันธ์ 5 ซึ่งหมายถึงการถือมั่นในขันธ์ 5 ว่าเป็นของเรา ทำให้เกิดความทุกข์ หากไม่ถือมั่น จะไม่ทุกข์ เช่น ชีวิตคู่ที่หย่าขาดกันไม่ได้สร้างความทุกข์เพร
การอบรมและวิริยบารมีในพระพุทธศาสนา
126
การอบรมและวิริยบารมีในพระพุทธศาสนา
การอบรมในที่นี้คือ การทำสมาธินั่นเองดังในอรรถกถาที่ว่า “ธรรมชาติใด อันพระโยคีบุคคล อบรมอยู่ เจริญอยู่ ธรรมชาตินั้นชื่อว่า ภาวนา, ภาวนาคือสมาธิ ชื่อว่า สมาธิภาวนา” วิริยบารมี คำว่า “วิริยะ” มาจาก บทว่า
การอบรมในที่นี้คือการทำสมาธิ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการเจริญภาวนา วิริยบารมีคือความเพียรในการสร้างบารมีต่าง ๆ โดยเมื่อมีความเพียรจะส่งผลให้บารมีเพิ่มพูน ขันติบารมีหมายถึงความอดทนที่มีใจแช่มชื่น ไม่หวั่นไ
ปัญญาและบารมีในพระพุทธศาสนา
125
ปัญญาและบารมีในพระพุทธศาสนา
มีปัญญาก่อน แล้วนำปัญญาคือความรู้ที่ได้ไปสอนคนอื่นต่อไป สำหรับอภัยทานจัดเข้าในเมตตาบารมีได้ เพราะ หากปราศจากความเมตตาแล้ว ก็ไม่อาจจะให้อภัยแก่ผู้ที่ทำความผิดต่อเราได้ ศีลบารมี คำว่า “ศีล” มาจากบทว่า “
บทความนี้กล่าวถึงปัญญาและบารมีในพระพุทธศาสนา โดยเน้นที่การอภัยทานซึ่งจัดเป็นเมตตาบารมี และอธิบายความสำคัญของศีล 5, 8, 10 และปาฏิโมกขสังวรศีล รวมถึงเนกขัมมบารมีที่เกี่ยวข้องกับการบวชให้เป็นไปตามระบบศาส
พุทธคุณและการตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
116
พุทธคุณและการตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ประจำวันของพระองค์ว่า “ในมัชฌิมยามพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตอบปัญหาแก่เทวดาทั้งหลาย” มัชฌิมยาม คือเวลาประมาณ 22.00 น. - 02.00 น. คำว่าเป็นศาสดาของเทวดานี้หมายรวมเอารูปพรหมต่าง ๆ ด้วย ๆ พุทธคุณข้อนี้ถือว่า
บทความนี้กล่าวถึงพุทธคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยเน้นการเปรียบเทียบกับดอกบัวที่บานสะพรั่งตลอดจนการช่วยเทวดาและหลุดพ้นจากสังสารวัฏ รวมถึงการวิจัยในศาสนาต่างๆ ที่ยกย่องพระองค์เป็นที่พึ่ง ไม่ว่าจะเป็นศา
พระโพธิสัตว์และพระพุทธคุณ
110
พระโพธิสัตว์และพระพุทธคุณ
…8. * รศ.ฟื้น ดอกบัว, (2539), ศาสนาเปรียบเทียบ, หน้า 77. 4 รศ.ฟื้น ดอกบัว. (2539), ศาสนาเปรียบเทียบ, หน้า 229. กัป หมายถึง หน่วยเวลาที่ยาวนานมากจนไม่อาจจะนับประมาณได้ * ปรมัตถทีปนี อรรถกถาขุททกนิกาย อุทาน, อร…
ผู้ที่ตั้งใจสร้างบารมีเพื่อเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเรียกว่า พระโพธิสัตว์ ซึ่งเป็นบุคคลธรรมดาที่มีความตั้งใจพัฒนาศักยภาพตนเองเมื่อบารมีเต็มเปี่ยมจึงสามารถตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ ในแง่ของความดี
ธรรมกายและโลกุตรธรรม 9
87
ธรรมกายและโลกุตรธรรม 9
ในอรรถกถาวักกลิสูตรก็บันทึกไว้อีกด้วยว่า “ธรรมกายแลคือพระตถาคต ความจริงโลกุตรธรรม 9 อย่าง ชื่อว่า พระกายของพระตถาคต” อภิชฌา หมายถึง ความคิดเพ่งเล็งจ้องจะเอาของคนอื่น จัดเป็นกิเลสตระกูลโลภะ 4.4.3 ธรรมก
ในอรรถกถาวักกลิสูตรกล่าวว่า 'ธรรมกายแลคือพระตถาคต' ซึ่งเป็นการชี้ให้เห็นถึงพุทธรัตนะที่มีอยู่ในทุกคน ความเข้าใจในธรรมกายและโลกุตรธรรม 9 ถูกรวบรวมในมรรคและผล 4 ซึ่งรวมถึงการปฏิบัติธรรมเพื่อนำไปสู่การเห
ลักษณะพิเศษของพระพุทธศาสนา
29
ลักษณะพิเศษของพระพุทธศาสนา
กล่าวถึงเท่านั้น เปรียบเสมือนนักข่าวผู้มีจรรยาบรรณนำเสนอข้อมูลไปตามเหตุการณ์จริงที่เกิดขึ้น ลักษณะพิเศษของพระพุทธศาสนามีดังนี้คือ เป็นศาสนาแห่งปัญญา, องค์ความรู้ครอบคลุม สรรพศาสตร์, คำสอนยึดหลักกรรมลิ
พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาแห่งปัญญา นำเสนอความรู้ที่ครอบคลุมและยึดหลักกรรมเป็นสำคัญ โดยไม่ทำร้ายผู้อื่นหรือก่อสงคราม ศาสนานี้ยกย่องปัญญาว่าเป็นธรรมสูงสุด รวมถึงหลักธรรมหลายหมวดที่เน้นไปที่ปัญญาเป็นหลักในกา